Er wordt aangenomen dat de oorsprong van de piñata ruim 700 jaar geleden in Azië ligt. Marco Polo ontdekte de Chinese figuren van koeien, ossen of zelfs buffels, bedekte ze met gekleurd papier en versierde ze met harnassen en attributen om het nieuwe jaar te begroeten. Toen ze de figuur hard sloegen met stokken van verschillende kleuren, kwamen er zaden vrij. De overblijfselen werden vervolgens verbrand en mensen verzamelden de as om het hele jaar door geluk te brengen.
Toen het gebruik in de 14e eeuw Europa binnenkwam, werd het aangepast aan de viering van de vastentijd. De eerste zondag werd 'Piñata-zondag'. Het Italiaanse woord 'pignatta' betekent 'breekbare pot'. Oorspronkelijk leken piñata's zonder basis op kleicontainers die werden gebruikt om water te vervoeren.
Het gebruik verspreidde zich vervolgens naar Spanje, waarbij de eerste zondag van de vastentijd een feest werd dat de 'Dans van de Piñata' werd genoemd. De Spanjaarden gebruikten een kleicontainer genaamd "la olla", het Spaanse woord voor pot. Aanvankelijk was "la olla" niet versierd. Later werden linten, klatergoud en papier met franjes toegevoegd en om de pot gewikkeld.
Aan het begin van de 14e eeuw gebruikten de Spaanse missionarissen in Noord-Amerika de piñata om bekeerlingen naar hun ceremonies te lokken. De inheemse volkeren kenden echter al een soortgelijke traditie. Om de verjaardag van de Azteekse god van de oorlog, Huitzilopochtli, te vieren, plaatsten priesters aan het einde van het jaar een aarden pot op een paal in de tempel. Kleurrijke veren sierden de rijkelijk versierde pot, gevuld met kleine schatten. Toen het met een stok of knuppel werd gebroken, vielen de schatten als offer aan de voeten van het beeld van de god. De Maya's, grote sportliefhebbers, speelden ook een spel waarbij de ogen van de speler bedekt waren terwijl hij tegen een aarden pot sloeg die aan een touwtje hing.
De missionarissen transformeerden deze spellen op ingenieuze wijze voor religieus onderwijs. Ze bedekten de traditionele pot met gekleurd papier, waardoor het een bijzondere, misschien angstaanjagende uitstraling kreeg.
De originele en traditionele piñata heeft zeven punten die de zeven hoofdzonden symboliseren: afgunst, luiheid, gulzigheid, hebzucht, lust, woede/toorn en trots. De tienpuntige piñata symboliseert de zonden die voortkomen uit het overtreden van de Tien Geboden.
De stok waarmee de pinata wordt gebroken vertegenwoordigt en symboliseert liefde. Het wordt verondersteld de zonden te vernietigen door de pinata in stukken te slaan en te breken. De snoepjes en lekkernijen die uit de gebroken piñata stromen, symboliseren de vergeving van zonden en een nieuw begin.
